Pieczęć zakładowej biblioteki w przedwojennej fabryce porcelany (obecnie ZPS Karolina sp. z o. o.).
Historia Biblioteki Publicznej w Jaworzynie Śląskiej rozpoczyna się wraz z zakończeniem II Wojny Światowej i rozpoczęciem akcji osiedleńczej na Ziemiach Odzyskanych. Głównym źródłem informacji dotyczących historii rozwoju czytelnictwa w naszej gminie pochodzą z Kroniki Biblioteki Publicznej, prowadzonej przez kolejne pokolenia bibliotekarzy, a także pracowników ośrodków kultury w okresach, kiedy Biblioteka była ich częścią.
Polacy którzy przybyli jako osiedleńcy w okresie pierwszych dwóch lat musieli zmierzyć się z ogromnym wyzwaniem rekonstrukcji terenów przemysłowych, które według relacji zostały zniszczone w około 90%.
„Nie można tutaj pominąć faktu, że Zakłady Przemysłowe, które zastaliśmy na tych ziemiach leżały w 90%-ch w zupełnej ruinie. Okres pierwszych 2-ch lat był okresem wytężonej pracy zmierzającej do uruchomienia zniszczonych warsztatów pracy.”
W tym krótkim okresie, w Jaworzynie Śląskiej udało się uruchomić kilka zakładów produkcyjnych: Zakłady Porcelany Stołowej, Gorzelnię, Oddział Przerobu Drewna i Węzeł Kolejowy wraz z Parowozownią.
„Odbudowa i wzrost masy produkcyjnej spowodował konieczność stworzenia dla załóg tych przedsiębiorstw oraz ludności Jaworzyny Śląskiej. życia kulturalnego. Jak wynika ze statystyki, Jaworzynę Śląską w roku 1948 zamieszkiwało 3.600 osób. Wchodząc w położenie ludności pozbawionej rozrywek kulturalnych, ojcowie ówczesnej Gminy, postanowili stworzyć w pierwszym rzędzie punkt biblioteczny.”
Według relacji z kroniki, pierwsza Biblioteka powstała dzięki funduszom z kasy ówczesnego Prezydium Jaworzyny Śląskiej. Otwarcie nastąpiło w 1948 r. i spotkało się z gorącym przyjęciem mieszkańców Jaworzyny. Według danych podanych w kronice, na koniec r. 1949 stan posiadania księgozbioru zamknął się w ilości 961 woluminów, oraz 912 tytułów. Dla porównania, tylko w roku 2017 stan księgozbioru Biblioteki Publicznej zwiększył się o 1062 książek.
„Od roku 1950 zaczyna się typowy wzrost posiadania naszej biblioteki. Już rok ten zamknął się cyfrą 1680 tomów. W tych pionierskich dla Biblioteki latach duże zasługi położyli kolejni kierownicy. Ob. Tkaczyk i ob. Skoczkowska. Przytaczając te dwa nazwiska nie możemy przemilczeć faktu, że są one związane z okresem pionierskim jaworzyńskiego bibliotekarstwa.”
Kronika Biblioteki opisuje czynności, jakie wykonują bibliotekarze, aby utrzymać księgozbiór w jak najlepszym stanie. Tym bardziej, że większość z książek będących w dyspozycji Biblioteki nie była nowa. Zwrócono uwagę także na podejście czytelników do wypożyczanych pozycji.
„Książki z tego okresu znajdujące się na półkach wymagały stałych konserwacji i nieustających starań, ażeby w jako – takim stanie mogły trafić do rąk czytelnika. Wspomniany zbiór liczący 1680 tomów składał się przede wszystkim z książek pochodzących z darowizn różnych Instytucji i osób prywatnych. Za dobry stan księgozbioru, którego 80% przetrwało do dnia dzisiejszego należy duże uznanie Czytelnikowi za pełne zrozumienie i uszanowanie dobra publicznego jakim są niewątpliwie książki naszej biblioteki. W roku 1951 kierownictwo Biblioteki zostaje przekazane ob. Młot Irenie.”
Kronika przekazuje nam informację, że rok 1951 stał się przełomowym dla Biblioteki, która od tego czasu notowała stały wzrost ilości oferowanych pozycji.
źródło: SOKiBP, tekst: Sylwester Bartczak
